Berlin Alexander Platz

In 1929 publiceerde dokter Alfred Döblin een roman waarin de Berlijnse Alexanderplatz het middelpunt was van een gistende en kolkende metropool waarin mensen, dieren, huizen en fabrieken, auto’s en trams als een mierenkolonie één collectief wezen vormden. In die gigantische machine wordt, na 4 jaar gevangenschap wegens moord op zijn vrouw, ex-transportarbeider Franz Biberkopf vrijgelaten. Hij zweert voor altijd op het rechte pad te blijven. Berlin Alexanderplatz volgt hem op zijn – tevergeefse - zoektocht naar geluk en verlossing. Het boek werd door de Nazi’s verboden en verbrand. Döblin was op dat ogenblik het land al uit en hij zou – op een kort verblijf na 1945 - nooit meer naar Duitsland terugkeren.

Zestig jaar later realiseerde Rainer Werner Fassbinder een al even kolossale en magistrale film waarin hij de lotgevallen van Franz Biberkopf in 13 delen én een epiloog aan de Duitse televisiekijker toonde. En opnieuw veroorzaakte Berlin Alexanderplatz controverse. Nog vóór de storm geluwd was, was Fassbinder het land uit, om nooit meer terug te keren...

Berlin Alexanderplatz was de duurste Duitse televisieproductie ooit, ondanks het feit dat hij op gewone 16mm film gedraaid werd én ondanks het feit dat Fassbinder veel minder tijd nodig had dan voorzien om de film te maken. De ironie wil dat de film hierdoor voor hetzelfde geld op 35mm gedraaid had kunnen worden en dan was er vandaag veel minder werk en geld nodig geweest om hem opnieuw toegankelijk te maken… Maar dankzij de Fassbinder Foundation werd het meesterwerk in 2006 digitaal gerestaureerd zodat het opnieuw in zijn oorspronkelijke pracht beschikbaar is. Wat daar allemaal bij kwam kijken, wordt boeiend getoond op de extra DVD, waar je Fassbinder en zijn team ook aan het werk kunt zien tijdens de opnamen in een uitvoerige en unieke reportage, gedraaid door Hans Dieter Hartl.

Nooit werd het Berlijn van het interbellum zo treffend in beeld gebracht. Nooit werd een literair meesterwerk op een even persoonlijke als originele manier door een filmmaker tot een superieure televisieserie verwerkt. Alleen al voor Berlin Alexanderplatz mag Rainer Werner Fassbinder tot de meest opmerkelijke filmmakers uit de filmgeschiedenis gerekend worden.