Merijntje Gijzen's Jeugd

Merijntje Gijzen’s jeugd, de uit 1925 daterende streekroman van A.M. de Jong, werd door regisseur Kees van Iersel verfilmd. Waarom koos een uitgesproken modern regisseur destijds voor het verfilmen van een streekroman over een klein jongetje? Naar eigen zeggen vindt van Iersel dat het boek veel meer is dan een situatieschets rond 1900: “Het is een heel boeiend en verdomd goed geschreven verhaal over mensen die heel elementair leven,” aldus de schrijver.

Om een geschikte kandidaat te vinden voor de rol van Merijntje, bekeek en testte van Iersel 272 jongetjes. De zware rol van Merijntje werd uiteindelijk aan de tienjarige Jan Ligthart gegeven. Zijn ouders vonden dat in het begin maar helemaal niks, maar na goede gesprekken met de regisseur en een psycholoog werden zij gerustgesteld. “Wij vinden het een fijne kans voor Jan, ik geloof dat hij op deze manier een enorm stuk levenservaring kan opdoen. We zijn ook niet bang dat Jan door deze filmerij wat praats of verbeelding zal krijgen,” zei de trotse vader destijds.

Niet onterecht want het volk genoot met volle teugen. Op de kijkcijfer top 10 van 1974 stonden zes voetbalwedstrijden en vier afleveringen van Merijntje Gijzen’s jeugd. De best bekeken uitzending haalde maar liefst een kijkdichtheid van 70 procent en een waardering van 80. Bijna driekwart van de Nederlandse tv-bezitters liet zich gretig meevoeren naar de Brabantse dreven en lotgevallen van de kleine Merijntje laverend tussen de romantiek en het zwervers-bestaan met een zachte g en de vaderlijke vermaningen van de dorpspastoor.